Održana je 12. Letnja škola Zavičajnog muzeja Knjaževac u Arheo-etno parku Ravna, namenjena svim osnovcima, srednjoškolcima i studentima ovog kraja, koji su bili željni sticanja novih znanja i druženja u vreme letnjeg raspusta.
Letnja škola u Ravni je besplatna i podrazumeva nekoliko radionica: školu tradicionalnih zanata, školu arheologije i školu konzervacije, a cilj je savladavanje znanja i veština, unapređivanje svesti, te ukazivanje na značaj kulturnih dobara, očuvanja kulturne baštine, ali i promovisanja knjaževačkog kraja.
Letnja škola u Ravni trajala je od 18. do 29. jula. Njeni učenici su se kroz predavanja i praktičan rad upoznavali sa tradicionalnim zanatskim tehnikama grnčarstva, pletenja i tkanja. Oprobavali su se u dizajniranju suvenira, saznavali osnovne metode arheologije, pojedine načine obrade arheološkog materijala, učili osnovne principe konzervacije arheoloških i etnoloških predmeta.
Za SE serbianews Jelena Kurtić, kustos etnolog Zavičajnog muzeja u Knjaževcu, govori o radionicama i njihovom značaju.
Škola tradicionalnih zanata
“Polaznici radionice tradicionalnih zanata se kroz predavanja, demonstraciju i praktičan rad upoznaju sa osnovnim tehnikama grnčarstva, radeći replike arheološke i etnološke keramike, odnosno, dvopređnog pletenja izradom replika dvopređnih čarapa iz zbirke Zavičajnog muzeja“, objašnjava Jelena Kurtić i dalje navodi:
“Zadaci radionice formirani su u razvojnim grupama, prema nivou stečenog znanja, kaskadno: početni, srednji, viši, polaznik-asistent i asistent- demonstrator. Posebno je značajan programski zadatak koji podstiče učesnike radionice da u duhu tradicije, a na kreativan način, realizuju potpuno nov grnčarski proizvod koji može reprezentovati knjaževački kraj.“
Škola tradicionalnih zanata je projekat revitalizacije grnčarskog zanata započet 2011. godine, a od 2017. proširena je i na domaću tekstilnu radinost- dvopređno pletivo i tkanje, kako bi se očuvala gotovo zaboravljena tehnika pletenja karakteristična za ovaj kraj, kao i specifična ornamentika dvopređnih čarapa.
Škola konzervacije
Letnja škola konzervacije namenjena je polaznicima koji se po prvi put susreću sa teorijom i tehnikama konzervacije, kao i onima koji žele unaprediti postojeća znanja iz ove oblasti.
“Briga o kulturnom nasleđu i njegova konzervacija predstavljaju složen proces koji zavisi od brojnih faktora, i podrazumevaju sagledavanje konteksta nalaza, njegovu originalnu funkciju i izgled“, ističe Jelena Kurtić.
Škola je organizovana u vidu kampa u toku kojeg su učenici i stručna lica smešteni u prostorijama Arheo-etno parka Ravna, a edukativni program se odvija u laboratoriji za konzervaciju koja je oformljena u Istraživačkoj stanici Timoka. Održavanje škole je u neposrednoj blizini arheološkog lokaliteta Timacum Minus, što omogućava da se polaznici upoznaju sa kompletnim procesom konzervacije, kako naglašava sagovornica, od trenutka iskopavanja na lokalitetu, preko arheološke obrade i dokumentacije muzejske zbirke, do konzervacije predmeta i njegovog čuvanja i izlaganja u muzeju.
“Program obuhvata teorijska predavanja, demonstraciju metoda i tehnika koje se primenjuju u konzervaciji, kao i izvođenje konzervatorskih tretmana na novijim predmetima i na arheološkim i etnološkim predmetima iz studijskih zbirki Zavičajnog muzeja Knjaževac. U toku praktičnog rada savladavaju se tehnike konzervacije specifične za različite materijale, primenjuju se na odabranim predmetima uz nadzor konzervatora, čime se postiže, kao krajnji rezultat, konzervacija dela fonda muzeja“, opisuje ona.
Škola arheologije
Cilj ove škole je promovisanje, očuvanje i podizanje svesti o značaju arheološkog kulturnog nasleđa knjaževačkog kraja, a to je pre svega nalazište Timacum Minus, jedan od najstarijih utvrđenih gradova u dolini Timoka, koji je iznedrio raznovrstan arheološki materijal, što obogaćuje kulturno istorijsku sliku timočke oblasti. Škola je bazirana na aktivnom pristupu edukaciji mladih iz Knjaževca i regiona o osnovnim pojmovima vezanim za arheološko nasleđe, a tu je i praktično učenje o obradi arheološkog materijala.
Kako naša sagovornica zaključuje, svi projekti imaju za cilj da mladu populaciju uključe u proces zaštite i očuvanja kulturnog nasleđa, a pobuđena svest o njegovom značaju postaje ključni element u zaštiti i očuvanju istih. Takođe, projekti otvaraju mogućnost stvaranja mladog stručnog kadra koji će dalje brinuti o negovanju kulturne baštine.
Pročitajte i Knjaževac: Dan ljubavi i vina.