Najistočnija tačka naše zemlje; vidikovac sa koga je moguće osmotriti vodopade večnosti kako se survavaju u podivljalu reku vremena, zagledati se u artefakte, spomenike, građevine, koje rastu iz ovog drevnog tla, govoreći istovremeno o našoj krhkosti i beskrajnosti; lađa usidrena na obali Dunava, zarobljena prirodnim lepotama, nemoćna da produži put i napusti ove čarobne obale; plaža na kojoj sva naša čula uče da opažaju svet na nov, lepši način, tvrđava na braniku prava na sreću, opština, varošica, mikrokosmos – Kladovo.
Tamo gde Dunav priča svoju najdivniju priču, koja otpočinje Golubačkom tvrđavom, a završava se tvrđavom Fetislam, gde je čas reka, a čas more, čas je najuži, čas najširi, gde je dozvolio da bude zauzdan najvećom hidrotehničkom građevinom hidroelektranom Đerdap, što je doprinelo da ovde bude i najdublji (90 metara), tamo leži ono, očaravajuće, misteriozno mestašce, poput cveta na trpezi naše države, čija je jedina svrha da svojim postojanjem oplemeni trivijalnost trenutka.
Kladovo je omeđeno prirodnim lepotama: na istoku i severoistoku Dunav predstavlja granicu, ne samo opštine, već i Srbije sa Rumunijom, a Slatinska reka na jugu i jugozapadu, odnosno planina Miroč na severozapadu, postavlja granicu prema opštinama Negotin i Majdanpek. Daleko od buke i gužvi velikih gradova, izolovano, a nikada usamljeno, ono predstavlja mali eskapistički raj, prepun zelenila, okružen vodama, poput kakvog primorskog grada.
Naša najveća reka, milionima godina presecala je put kroz strme litice Karpatskih planina. Strahoviti bes vode, brzaci, vrtlozi, stvarali su mnoge neprilike brodarima, a ogroman broj plovila završio je svoje putovanje, baš u ovom kraju i zauvek se usidrio, na dnu Dunava. Izgradnjom hidrocentrale i podizanjem nivoa vode reka je ukroćena, ali su se lađama na dnu pridružila brojna stara naselja i kulturno-istorijske znamenitosti, koje raspaljuju maštu avanturista i čine da vam srce zadrhti dok plovite iznad ostataka drevnih građevina.
Na zapadnom delu opštine Kladovo, na površini od oko šezdeset i četiri hektara, prostire se Nacionalni park Đerdap, najveći nacionalni park u zemlji, obdaren bogatim ekosistemom i specifičnom florom i faunom, reljefnim fenomenima i izuzetno vrednim spomenicima kulture od praistorije do današnjih dana. Nacionalni park Đerdap područje je sa najvećom i najstarijom vodenom probojnicom Evrope, mesto najvećeg prirodnjačkog i arheološkog muzeja u prirodi Evrope i područje sa najvećim biodiverzitetom unutar jednog ekosistema. Predstavlja neprocenjivi biser prirode sa izuzetnim mogućnostima za bavljenje lovom i ribolovom (u skladu sa pravilima ponašanja u nacionalnom parku), kao i planinarenjem, biciklizmom, posmatranjem ptica i dr.
Ipak, priroda nije jedini razlog zašto bi trebalo da posetite ovo mesto. U samom srcu grada, proteže se promenada Stare čaršije, glavno mesto gradskih zbivanja, sa brojnim restoranima, picerijama, klubovima, trgovinama i Turističkim info centrom, sa likovnom galerijom i suvenirnicom. U blizini promenade nalazi se veliki gradski park sa dečijim gradom, šetalištem koje se dalje proteže oko gradskog jezera sa očaravajućim gejzirom.
U neposrednoj blizini parka, između dva gradska jezera, dominira monumentalna građevina sportsko-rekreativnog centra „Jezero“, savremeno opremljenog i uređenog za sve vrste velikih sportskih dešavanja. U centru Kladova uzdiže se pravoslavni duhovni hram, crkva Sv. Đorđa, sagrađena u 19.veku, a u njegovoj blizini nalazi se Arheološki muzej, koji raspolaže zbirkom značajnih eksponata što šapuću tajne o prošlosti kladovskog kraja. Na ovom mestu počinje dunavsko šetalište gde ćete, ukoliko se odlučite za romantičnu šetnju u suton, zaboraviti na sve ono što ste do tada nazivali zalaskom sunca i najzad uživati u jednom koji se s pravom tako naziva.
Naravno, ne možete posetiti Kladovo a da se ne poklonite pred veličanstvenim spomenicima davnih vremena koji nemo svedoče o burnoj prošlosti ovog lokaliteta. Arheološki ostaci i otkriće najstarije praistorijske ostave Lepenskog vira iz doba neolita, pokazuju da je ova oblast još u praistoriji bila naseljena. Put i obala Dunava oduvek je imala vojni, ekonomski i civilizacijski značaj. Na ovom prostoru razvijale su se i kasnije brojne civilizacije koje su se međusobno smenjivale, ostavljajući za sobom opipljive tragove. Armije velikih imperija, rimski carevi i srednjovekovni vladari kretali su se vodenim putevima reke i priobalnim gudurama, prosipajući svuda unaokolo tragove svoje kulture u vidu sjajnih arhitektonskih čuda doba u kome su nastala. Najznačajniji su: Trajanova tabla (nastala u čast velikih podviga Rimskog carstva, na čelu sa carem Trajanom. Nakon izgradnje HE „Đerdap“, rimski put bio je potopljen, te je odlučeno da Trajanova tabla bude isečena i podignuta za 50 metara više od prvobitne lokacije. Danas je tabla vidljiva isključivo sa Dunava, tako da vam je potrebno plovilo da biste do nje došli), Trajanov most (Veličanstveni spomenik rimskog graditeljstva i arhitektonsko čudo tog vremena.
Ostaci Trajanovog mosta nalaze se kod sela Kostol i najbolje je očuvan deo nosećeg suvozemnog stuba, visine 5 metara i širine 3,5 metra), Diana (Vojno utvrđenje sa pristaništem, podignuto na platou visoke stenovite obale poznate pod nazivom Karataš kod sela Novi Sip, 2 kilometra nizvodno od HE „Đerdap“. Kameno utvrđenje nastalo je u vreme građevinske aktivnosti imperatora Trajana, Transdijerna (utvrđenje u Tekiji koje je imalo važnu ulogu u Rimskim ratovima sa Dačanima), Egeta (ostaci rimskog utvrđenja u Brzoj Palanci, koji je zbog svog geografskog položaja uočen kao strateška tačka sa velikim vojnim značajem), Fetislam (na oko trista metara od centra Kladova nalazi se tvrđava Fetislam (u prevodu “Pobeda islama”), podignuta nakon turskih osvajanja ovih krajeva Srbije. Danas je ovaj lokalitet prijatno mesto za odmor i rekreaciju u prirodi, sa otvorenim amfiteatrom, sportskim terenima i parkingom).
A kada naposletku ipak začujete iritantnu kazaljku razuma kako diskretno kucajući, da ne prekida naglo zanos opijene duše, podseća na protok vremena, nagomilane obaveze, buku i kolotečinu, još jednom ćete duboko udahnuti ovaj vazduh oplemenjen molekulima slobode i mahnuti Kladovu, sa sigurnošću u srcu da taj pozdrav neće značiti: “Zbogom!”, nego: “Doviđenja!”
Pročitajte i Uspenje i sunovrat varoši Grdelice.